کویت به‌عنوان یکی از کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس، سالانه هزاران نیروی کار خارجی را جذب می‌کند. یکی از رایج‌ترین روش‌های زندگی و کار در این کشور، دریافت اقامت کاری کویت است که در قانون اقامت با عنوان ماده ۱۸ شناخته می‌شود. این نوع اقامت مخصوص افرادی است که توسط یک شرکت خصوصی یا کارفرما در کویت استخدام می‌شوند و اجازه کار و زندگی قانونی در این کشور را پیدا می‌کنند.
اگر قصد دارید در کویت مشغول به کار شوید، آشنایی با شرایط، مدارک، مراحل دریافت و محدودیت‌های اقامت کاری ماده ۱۸ ضروری است. در این بخش همه جزئیات مربوط به اخذ این نوع اقامت، به‌ویژه برای ایرانیان، به‌طور کامل بررسی می‌شود.
اقامت کاری کویت بر اساس ماده ۱۸ قانون اقامت (Residency Law / Executive Regulation) مخصوص کارکنان بخش خصوصی است.
کارفرما (شرکت خصوصی) به عنوان «حامی» (sponsor) درخواست می‌دهد و فرد خارجی پس از طی مراحل، اجازه کار رسمی و اقامت قانونی می‌گیرد.
برای صدور اقامت کاری کویت (ماده ۱۸) شرایط و مدارکی لازم است که معمولاً شامل موارد زیر است:
- قرارداد کار رسمی با یک شرکت کویتی (یا شرکت ثبت شده)
- پروانه کار (work permit / labor authorization) از وزارت کار و اجتماعی (Ministry of Social Affairs & Labour) یا نهاد مربوطه
- گواهی عدم سوپیشینه (police clearance / criminal record) از کشور مبدأ، تأیید شده توسط وزارت خارجه و سفارت کویت
- معاینات پزشکی / آزمایشات سلامت (معمولاً آزمایش خون، X-ray قفسه سینه و بررسی بیماری‌های مسری)
- بخش اثر انگشت و تأیید امنیتی (security clearance) از سوی وزارت کشور کویت پس از ورود
- نسخه پاسپورت معتبر (معمولاً باید حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد)
روند معمول برای ایرانیان یا هر خارجی که اقامت کاری کویت را می‌خواهد، به این شکل است:
- شرکت در کویت پیشنهاد کاری ارائه می‌دهد و قرارداد امضا می‌شود.
- کارفرما اقدام به گرفتن مجوز کار (لیسانس کار) از وزارت کار می‌کند.
- پس از تأیید لیسانس کار، یک ویسای ورود کاری به متقاضی صادر می‌شود (entry work visa).
- وقتی متقاضی وارد کویت شد، آزمایشات پزشکی انجام می‌شود، اثر انگشت ثبت می‌شود، تأیید امنیتی گرفته می‌شود.
- درخواست اقامت (residence permit / Iqama) در اداره اقامت وزارت کشور ثبت می‌شود و پس از تأیید، بر روی پاسپورت مهر می‌خورد.
- پس از صدور اقامت، کارت شناسایی مدنی (Civil ID) دریافت می‌شود که شناسنامه مقیم در کویت است.
- فرد فقط مجاز به کار در همان شرکتی که اقامت برایش صادر شده است؛ تغییر کارفرما نیازمند «ترانسفر اقامت» است و باید موافقت کارفرما و وزارتخانه‌های مربوطه را داشته باشد.
- اگر فرد بیش از ۶ ماه خارج از خاک کویت بماند بدون تأیید وزارت کشور، اقامت او ممکن است باطل شود مگر اینکه استثنا باشد.
- مدت اقامت عادی برای کارمندان خصوصی ممکن است تا ۵ سال باشد.
- هزینه‌های ترانسفر یا تغییر کارفرما اخیراً تغییر یافته‌اند و ممکن است تعرفه ثابتی اعمال شود.
برای شهروندان ایرانی نیز همان مراحل و مدارک فوق لازم است. اما چند نکته باید مد نظر قرار گیرد:
- گواهی عدم سوپیشینه ایرانی باید تأیید وزارت امور خارجهٔ ایران و سپس سفارت کویت شود.
- ترجمه‌ی رسمی مدارک تحصیلی و تأیید آن‌ها الزامی است (اگر شرکت کویت مدرک تحصیلی را درخواست کند).
- مراحل ورود کاری از سفارت کویت در ایران (ویزا کاری ورود) باید طی شود.
- ممکن است پروسه‌ها کمی بیشتر طول بکشد به علت بررسی‌های امنیتی و تایید مدارک.